IN HET OLD MASTERS
Thea-Warrior
Even terug naar de ochtend van zaterdag 25 juni 2022. Rustig uit de veren deze dag. We ontbijten in de keuken en rijden dan in onze kokosnoot van Londerzeel naar Brussel, naar de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België. De reis over het platteland en door de buitenwijken verloopt voorspoedig en in het centrum is in parkeergarage Albertina, vrijwel naast de Musea, genoeg ruimte voor ons bronskleurige vehikel. Als we de Mont de l'Art ofwel de Kunstberg omhooglopen, zijn we op het Koningsplein en na weinig stappen bij de ingang van de Musea in de Regentschapsstraat.
Mijn adoratie voor het schilderij 'De heilige Martinus geneest een bezetene' door Jacques (Jacob) Jordaens is bekend. Na mijn vreugde bij 'Martinus' geniet ik van enkele andere door Jacques (Jacob) gewrochte schilderijen. Ondermeer van een versie van 'De Koning drinkt' en van twee werken met de titel 'Sater en Boer'. Gezien de zeer bedrukte tijd van de Tachtigjarige Oorlog waarin ze zijn ontstaan, zijn het wel erg vrolijke schilderijen. Mogelijk dat mensen in de 17e eeuw meer binnenskamers zijn gaan genieten, aangezien de buitenwereld te bedreigend is. Het verhaal van 'Sater en Boer' is humoristisch: het heeft een hoog schattigheidsgehalte.
Op het land ontmoet een boer een sater. Het is winter en stervenskoud. De boer nodigt de sater uit om bij hem thuis te komen eten. De sater accepteert de uitnodiging en samen lopen ze richting de boerenwoning. Omdat het zo koud is, blaast de boer in zijn handen.
"Waarom doe je dat?"
"Om warme handen te krijgen."
Eenmaal binnen wordt vrijwel onmiddellijk de hete soep opgediend. De boer blaast in zijn kom.
"Waarom doe je dat?"
"Om de soep af te koelen."
"Nou dan stap ik maar weer op; van iemand die één ding doet om twee verschillende dingen te bewerkstelligen... daar moet ik niks van hebben."
Na deze overpeinzingen ontmoet ik plots een mij onbekende schilder: de Antwerpse Peter van Lint (1609-1690). Volgens het web belangrijk genoeg om hofschilder te zijn. Twee werken van hem maken indruk op me: het schilderij van Sint-Petrus en dat van Sint-Paulus. Door de associatie met de Sint-Pauluspaardenprocessie, welke de volgende dag - zondag 26 juni 2022 - in Opwijk zal plaatsvinden, sta ik wat langer stil bij deze twee schilderijen. En er is nog iets anders!
Ik besef heus wel hoe vreemd het klinkt als ik erover praat dat ik tweeduizend jaar terug Petrus ben geweest. In de loop der tijd zal een dergelijke opmerking gewoner worden, want velen zullen merken dat de Grenzen vervagen en dat meer mensen meer zicht op eigen vorige levens krijgen. Hoe dan ook in het Old Masters Museum sta ik nadenkend naar de schilderijen van Peter van Lint te kijken. Het irriteert me enigszins dat in de christelijke wereld Petrus en Paulus gewoonlijk in één adem worden genoemd.
Wat dit laatste betreft, moet ik hier en nu toch bekennen dat ik destijds als Petrus de hele Paulus niet erg mocht. Ik herinner me een overweldigend aanwezig persoon en heftige discussies. Terwijl ik dit (woensdag, 20 juli 2022) vertel, begrijp ik de patstelling destijds tussen ons twee beter... ik heb er de nodige denk- en voeluren aan besteed.
Te beginnen met Jezus! Hij is natuurlijk oorspronkelijk traditioneel Joods en Zijn Boodschap van Liefde is als het ware een aanvulling op bestaande Joodse tradities, op zijn eigen religieuze opvoeding, en geen afwijzing van die tradities. Als Jezus iets afwijst, zijn het oneerlijke gedragingen!
Hij heeft zich niet expliciet voor of tegen spijswetten of besnijdenis uitgesproken, dus noch Paulus noch ik-Petrus kan zich beroepen op uitspraken van Jezus in deze. In principe kunnen het gezondheidsbevorderende handelingen zijn, en als de reeds wat oudere Petrus heb ik me persoonlijk niet tegen deze gebruiken kunnen keren. Echter als ik-Petrus heb ik ze ook niet als eis kunnen lanceren. Paulus' idee dat zonder deze gebruiken de Boodschap van Liefde gemakkelijker in de Griekse en Romeinse wereld geïntroduceerd kan worden... wel, dat lijkt me nu (in de 21ste eeuw) een zuiver inzicht, maar twee eeuwen geleden jaagt een mogelijke breuk met de oude tradities mij-Petrus angst aan.
Ach, en Paulus is natuurlijk van de schrijverij en ik-Petrus beheers de schrijfkunst niet. Jezus wel, maar Hij heeft van deze vaardigheid geen gebruik gemaakt. Als ik-Petrus vraag ik me destijds af waarom het wel zou moeten. Dat Paulus gewoon zijn eigen eigenzinnige weg gaat... tja, daarvoor moet ik-Petrus buigen. Ik geloof dat ik destijds met die last op mijn schouders ben gestorven.
Bronnen
- Peter van Lint. Op 17 juli 2022 van https://rkd.nl/nl/explore/artists/50280
---> 351 IN DE ONZE-LIEVE-VROUW-TER-ZAVELKERK - De Madonna in het Bootje