VERLEID DOOR EEN TENTOONSTELLING
Thea-Warrior
Tussen alle activiteiten en dagelijkse beslommeringen door verschijnt 'De Haagbeukendreef' meerdere keren per dag voor mijn ogen. Omdat 'de-bomenweide-met-wolken' ook een optische illusie bevat, vraag ik me af hoe het met de andere schilderijen van Hippolyte Boulenger zit. Zijn het toevallig deze twee schilderijen of is hij het gewoon, is het een uitdaging voor hem om heel subtiel in al zijn schilderijen onderwerpen te verbergen? Eenvoudig lijkt het me niet. Ondanks mijn verwoede pogingen weigert het wereldwijde web de naam te onthullen van de-bomenweide-met-wolken.
Wat het web wel doet, is het ophoesten van enkele boeken over Hippolyte. Een standaardwerk door Herman de Vilder uit 2000 met de titel 'De School van Tervuren'. Van dezelfde schrijver uit 2013: Dood van een landschapsschilder - Geromantiseerde kroniek van leven en werk van Hippolyte Boulenger. En in 1931 heeft Paul Lambotte in de serie 'Collection des Peintres et Sculpteurs Belges' een klein boek met zwart-wit illustraties geschreven: Hippolyte Boulenger - 1837-1874. Wat twijfelend bestel ik binnen een week na terugkomst uit Doornik genoemde boeken. Mijn argument: tussen het verhalen door kan ik als ontspanning altijd wel lezen. Dinsdag 21 september 2021 kan ik reeds aan de kroniek beginnen. Het boek leest als een trein.
Enkele dagen later ontdek ik op het wereldwijde web dat 'De Vrienden van de School van Tervuren', samenwerkend met het Museum Veluwezoom in Nederland, in Doorwerth/ Oosterbeek, in Tervuren in 'De Warandepoort' een tentoonstelling houden over het pleinairisme in de 19e eeuw. Pleinairisme... mooi woord! Volgens het wereldwijde web betekent het direct, ter plaatse, in de vrije natuur op doek het onderwerp vastleggen. De nadruk ligt hierbij op spelen met het daglicht. Mijn oudste broer zou zeggen: "Normale ontwikkeling. In de negentiende eeuw zijn tubes een uitvinding en kan verf in tubes worden bewaard. De schilder hoeft niet meer in het atelier te blijven om verf te mengen, dus òp naar buiten!"
De tentoonstelling is al op 21 september geopend en duurt nog tot 23 oktober. 'De Haagbeukendreef' van Hippolyte pronkt op het aankondigingsaffiche, daarnaast dezelfde dreef door een zekere Willem Roelofs. Het kriebelt, kriebelt en kriebelt; op deze tentoonstelling kan ik een aantal schilderijen van Hippolyte in het echt bekijken!
Waar ligt Tervuren precies? Het blijkt een plaatsje ten zuidoosten van de Belgische hoofdstad te zijn, buitenwijken van Brussel zijn eraan vastgegroeid. Voor driekwart is Tervuren omgeven door een groot bosgebied: het Zoniënwoud. Volgens het wereldwijde web is dit woud met zijn grote oude beuken zo'n 4400 hectare groot en bezit het een beschermde status. Sinds 2017 maakt het deel uit van het Unesco-Werelderfgoed.
In Tervuren staat geen Billenniummonument van Rafael Verjans: 'Horen Hippolyte en Tervuren wel bij mijn Queeste? Is het nu wel of niet de bedoeling om daarnaartoe te gaan? Misschien dwaal ik te veel af!?'
In hoeverre Hippolyte Boulenger met zijn geweldige fratsen bij mijn Queeste hoort, blijft onduidelijk, maar argumenterend dat het - in de herfst - in een woud heerlijk wandelen kan zijn, reserveer ik begin oktober 2021 in de Gemeentestraat in het centrum van Tervuren een zolderappartement: van vrijdag 15 tot en met zondag 17 oktober! Zonder tv, dat voorkomt alvast dat ik uren politieseries ga kijken, maar ruimschoots op tijd om de tentoonstelling over het pleinairisme te bezoeken.
Klik op de afbeelding voor een vergroting en info.
En zo gaan mijn man en ik in de ochtend van vrijdag vijftien oktober op weg voor een korte vakantie. In verband met corona nemen we broodjes en koffie mee: veiligheid voor alles. Het navigatiesysteem weet te vertellen dat de snelste route op tweehonderdvier kilometer neerkomt. Het wordt goed weer de komende dagen. Een beetje miezer dichtbij Brussel vormt geen probleem.
Parkeren in het centrum van Tervuren blijkt minder eenvoudig, immers slechts twee uur parkeren met een parkeerschijf. Waar is de parkeergarage? Rondrijdend verkennen we het centrum. De behoefte de benen te strekken doet zich voelen dus eerst maar mèt schijf in de Peperstraat.
We wandelen door de Kerkstraat en komen langs het oorlogsmonument waarbij we even stilstaan. De bronzen soldaat staat er maar wat fier bij. Het valt me op dat er wel sterfdata maar geen geboortedata op het gedenkteken staan. Hoe jong zouden de gevallenen zijn geweest? Te cru om te vermelden? Beelden van de Eerste Wereldoorlog uit de loopgraven van België trekken aan mijn geestesoog voorbij: de ene dag een paar meter winnen, de volgende dag dezelfde meters verliezen. Het resultaat? Tientallen-duizenden doden, gehandicapten en voorgoed verwoeste levens. Ik kan gemakkelijk cynisch worden bij een monument als dit: "Mevrouw, we schepen u af met een medaille; hij was echt heel dapper."
Beter iets dan niets, toch vraag ik me af wat de achterblijvers ècht hebben aan het opschrift 'Aan Onze Helden'? Hoe bang of blind moet je zijn om een oorlog te beginnen? Is het onbewust een kwestie van in het eigen leven de dood naderbij zien komen en dan zoveel mogelijk anderen willen meenemen? Het enige positieve aan dit monument is dat het mensen herinnert aan wat niet de bedoeling is.
Iets verderop doet een schilderende aap in een portiek me glimlachen. Het wereldwijde web vermeldt via de RandKrant van juni 2016 dat Tom Frantzen (2015) via dit kunstwerk met een humoristische knipoog refereert naar de School van Tervuren; naar de groep kunstschilders die aan het eind van de negentiende eeuw, los van academische of andere opgestelde regels, de landschappen rond Tervuren op doek hebben vastgelegd. Aangrijpende beelden loslaten gaat blijkbaar gemakkelijk, want even later betreed ik in een goed humeur de kerk van Sint-Johannes de Evangelist.
Bronnen
- Aankondigingsaffiche tentoonstelling Tervuren-Oosterbeek: het pleinairisme in de 19de eeuw.
Op 25 september 2021 van https://www.vriendensvt.be
- De Vilder, H. en Wynants, M. (2000). De School van Tervuren. Tervuren: V.Z.W. De Vrienden van de School van Tervuren.
- De Vilder, H. (2013). Dood van een landschapsschilder - Geromantiseerde kroniek van een kunstenaarsleven. Soest: Boekscout.
- En plein air. Op 13 maart 2022 van https://nl.wikipedia.org/wiki/En_plein_air
- Frantzen, T. (2015). Het Schildersatelier.
Op 13 maart 2022 van https://www.randkrant.be/artikel/bouwwerk-het-schildersatelier-2015-van-tom-frantzen
- Lambotte, P. (1931). Hippolyte Boulenger - 1837-1874. Bruxelles: Palais des Beaux-Arts - Editions des Cahiers de Belgique.
- Oorlogsmonument Tervuren. Op 13 maart 2022 van https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/214967
- Tervuren. Op 25 september 2021 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Tervuren
- Vrienden van de School van Tervuren. Op 25 september 2021 van https://www.vriendensvt.be
- Zoniënwoud. Op 3 oktober 2021 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Zoniënwoud
---> 324 IN DE SINT-JAN EVANGELISTKERK - DEEL 1 - Strijders Sint-Barbara en Sint-Joris