ONTELBARE VOETSTAPPEN
Thea-Warrior
Nieuwe dag, nieuwe kansen. Morgenavond 5 maart 2019 rijden we alweer naar huis, maar in twee dagen kan ik nog veel onderzoeken. Aangezien Rafael Verjans zijn reliëfs in steden heeft geplaatst die een aantoonbaar 2000 jaar oude Romeinse geschiedenis hebben, wil ik wat van die historie oppakken, en dus gaan we naar het Musée d'Archeologie. Het museum is gevestigd in een gebouw uit 1622: de Berg van Barmhartigheid of Mont Pietée. Ooit een van de eerste banken van lening waar met onderpanden wordt gewerkt in plaats van met de woekerrenten van de Lombarden. De wenteltrap in de toren raakt me. Logisch, het is zichtbaar dat daar in de loop der eeuwen duizenden voeten overheen zijn gegaan.
Veel museumobjecten vormen een streling voor het oog. Bijzonder is de met zeecentauren versierde Gallo-Romeinse sarcofaag van rond 400 na Christus. De zeecentauren - deels mens, deels paard, deels vis - verwijzen naar de Schelde. Bij de aanleg van een parkeergarage in het centrum van Tournai is de loden sarcofaag gevonden in de necropool in de Rue Perdue.
Bekend met het mythische krachtdier Pegasus ontroert me de bronzen knop van een wapenschild waarin het hoofd van Medusa is gedreven. De verzameling godinnenbeeldjes is lieflijk te noemen. Zijn ze Romeins of inheems? Wie weet is de godin met het lam of katje op schoot de inheemse Nehalennia wel.
De voorchristelijke godsdiensten boeien me omdat de rol van godinnen, van vrouwen, daarin behoorlijk groot is.
Houtsnijwerk in een middeleeuwse balk doet me lachen; de nar die het narrenschip trekt, lijkt een ratel in zijn rechterhand te hebben, terwijl in rituelen ratels worden gehanteerd om de aandacht van de Wezens in de Andere Werelden te trekken!
Het museum bezit meerdere artefacten van de Merovingische koning Childerik I (ca. 436-481). Op 27 mei 1653 is noordelijk van de Schelde zijn intacte graf gevonden: op zo'n dertig meter van de Sint-Brixiuskerk. Eenentwintig paardenoffers, een complete wapenuitrusting, een muntschat, talrijke juwelen en een gouden stierenkop behoren tot de vondst. Wat een offers en bijgaven voor het leven in het hiernamaals! De mantel van koning Childerik blijkt versierd te zijn geweest door zo'n 300 gouden knopen in de vorm van insecten. Ze worden 'bijen' genoemd... mooie symbolen van onsterfelijkheid.
Het museum kan al die schatten trouwens niet tonen, want veel is via via terechtgekomen bij de Franse koning Lodewijk XIV in Parijs, en na een diefstal zelfs in de Seine.
Wat het museum wel toont, is een spel. Ik hou van spelen en de Romeinen blijkbaar ook, hoewel... misschien meer van dobbelen en gokken. Aan de wand hangt een handenoverzicht: de vingers symboliseren cijfers. Het zou handig zijn als ik die gebaren zou kennen, want heiligenbeelden drukken het nodige met hun handen en vingers uit.
De spelregels zijn simpel: twee spelers staan tegenover elkaar met een gebalde vuist. Op een teken steken ze elk één hand op waarbij ze met de vingers een cijfer verbeelden, en tegelijkertijd roepen ze hard de som van de twee cijfers. Het kan om de eer gaan, maar inzetten (van oude centen, suikerboontjes of stukjes appel) kan ook. Degene met het juiste antwoord krijgt de inhoud van de pot. Een variant bestaat uit het roepen van het cijfer van de tegenstander. Geen vingers opsteken, betekent 0/ nul. Hmm, zet bij de 7, 8 en 9 de vingers maar op de muis van de hand!
'Brixius' is een mij onbekende naam. Nou ja, in oude steden zijn kerken vaker vernoemd naar oudere, maar toch wat onbekende, heiligen. Volgens het wereldwijde web leeft Brixius (ca. 370-444) in Tours in Frankrijk. Bisschop Martinus van Tours - de bekende Sint-Maarten - neemt de weesjongen onder zijn hoede en al leidt hij als jongeman niet bepaald een smetteloos leven toch verkiest Martinus hem als zijn opvolger. Waarschijnlijk blijft de levenswandel van bisschop Brixius niet geheel zuiver en na de nodige laster te hebben verdragen, vlucht hij naar Rome. Na zeven jaar boetedoening reist hij, met de zegen van de Paus, terug naar Tours en oefent zijn ambt daar vervolgens met zoveel nederigheid en waardigheid uit dat hij al tijdens zijn leven als heilige wordt vereerd.
Omdat hij volgens de legenden tot twee keer toe zijn toevlucht tot een godsoordeel heeft genomen, is hij tot patroonheilige van de rechters verkozen. In het ene godsoordeel spreekt een één-maand-oude baby de volzin uit dat Brixius niet zijn vader is, en in het tweede godsoordeel neemt bisschop Brixius een handvol gloeiende kolen op, wikkelt ze in zijn soutane, gaat ermee naar het graf van de heilige Martinus en stort ze daar neer... handen noch soutane zijn geschonden.
Bronnen
- Sint-Brixius. Op 6 april 2021 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Brixius_van_Tours
---> 204 NOTRE-DAME DE LA TREILLE - Bedevaartwegen en Energielijnen