96 DE OOSTELIJKE CONCHA - DEEL 7

SINT-JAN GULDENMOND

Thea-Warrior

 

Aangezien ik verteller wil zijn, leg ik mijn oor maar op het wereldwijde web te luister: "Wie bent u meneer?"

 

Ioannes Chrysostomos - in verouderd Nederlands Sint-Jan Guldenmond - wordt rond 345 in Antiochië in Turkije geboren.

In de rooms-katholieke kerk wordt hij in 1568 tot kerkleraar verheven. O natuurlijk, de priesteropleiding, daarom past deze Ioannes in de hoofdconcha van Rolduc. Directeur Corten noemt hem het toonbeeld der christelijke welsprekendheid, het grootste genie van de Oosterse Kerk.

 

Rond 370 wordt Ioannes gedoopt en aanvaardt hij de tonsuur van christelijk lector. Een beroemde, heidense, redenaar leert hem de retoriek - het opstellen van betogen - en door deze man krijgt Ioannes kennis van de Griekse taal en literatuur. Hij gaat theologie studeren en raakt verwijderd van de heidense school.

 

Nu komt het! Op zoek naar zuiverheid trekt Ioannes zich in 375 als kluizenaar terug en de volgende twee jaar brengt hij staand door. Nauwelijks slapend leert hij de Bijbel uit zijn hoofd.

Ioannes leeft extreem ascetisme: hij probeert eigen verlangens en begeerten te beteugelen, tracht zijn geest in meditatie te stillen en praktiseert zelfkastijding. Wat hij ook doet, hij beschadigt er voor de rest van zijn leven zijn maag en nieren mee.

Iedereen heeft recht op eigen experimenten, maar als de Ziel het geschenk van een Lichaam op Aarde heeft gekregen, denk ik dat het de bedoeling is daar zo goed mogelijk voor te zorgen... niet dat ik nou zo foutloos ben.

 

In 386 wordt Ioannes tot priester gewijd. Hij reist rond als prediker en is al gauw populair vanwege zijn sublieme preken; figuurlijk heeft hij een gouden mond. Hij maakt zich druk over de geestelijke en materiële zorg voor de armen en benadrukt liefdadigheid. Praktisch legt hij uit hoe de Bijbelteksten in het dagelijkse leven toegepast kunnen worden. In Constantinopel sticht hij meerdere hospitalen voor de behoeftigen. Integerheid bezit Ioannes Chrysostomos ook; tegen zijn zin in wordt hem in 398 de positie van patriarch van Constantinopel aangeboden. Uiteindelijk accepteert hij deze positie, maar hij weigert pertinent als gastheer op te treden bij uitbundige sociale bijeenkomsten. Hij vermaant de rijke burgers en geestelijkheid. Kortom hij maakt vijanden. In elk geval voelt een vrouw van een keizer zich aangesproken als Ioannes extravagantie in vrouwelijke kleding veroordeelt.

 

Het wereldwijde web meldt dat, afhankelijk van het ingenomen perspectief, Ioannes als tactloos of zonder angst beschouwd kan worden bij zijn veroordeling van afkeurenswaardig gedrag in hogere kringen. 

Het is geen 'of', het is 'en'! Tuurlijk is dit tactloos, zijn gedrag is hartstikke tactloos. Wil je je leven veilig wanen hier op Aarde dan moet je uit zelfbehoud slijmen bij degenen die de macht hebben: die het idee hebben dat het hier, in dit korte leven van de Ziel op Aarde, gaat om het verzamelen van zoveel mogelijk macht en materie, dat het gaat om de hoogste posities en om het zwelgen in een decadente levensstijl.

We weten allemaal waartoe kritiek kan leiden. Zelfs als de persoon zich niet eens bewust is van het hebben van 'kritiek'! Wie kent hier in het Avondland niet het sprookje van Sneeuwwitje: "Spiegeltje, spiegeltje aan de wand, wie is de mooiste van het land?"

 

Geloof me als Ioannes Chrysostomos preekt is hij ècht wel bang, Ioannes is een gewoon mens, maar... liever dan zich de mond te laten snoeren, is hij bereid de giftige appel te eten. Die appel vergiftigd door iemand die nog niet zo helder ziet, die nog slechts enkel de buitenkant kan zien.

Toch komt Ioannes er in 403 goed vanaf, want een tegen hem gevormde alliantie bevindt hem slechts schuldig aan verraad, waarop ze hem afzetten en verbannen. Omdat het gewone volk druk uitoefent, mag hij nog even terugkomen, maar in 404 wordt hij definitief verbannen naar Armenië. Hoe lang heeft Ioannes met zijn scherpe tong de positie van aartsbisschop kunnen innemen? Om en nabij de vijf, zes, jaar.

 

 

Aangezien de invloed van Ioannes via zijn brieven nog te groot is, wordt hij vrij snel gesommeerd verder weg te gaan, en aldus op weg naar Georgië aan de oostkust van de Zwarte Zee sterft Sint-Jan Guldenmond in het jaar 407. Ondanks zijn bizarre experimenten is dit genie toch nog ongeveer tweeënvijftig jaar geworden.

In 438 laat keizer Theodosius II het stoffelijk overschot van Ioannes Chrysostomos overbrengen naar Constantinopel. Het huidige Istanboel bezit in de Hagia Sophia een schitterend wit-gouden mozaïek met zijn afbeelding. Zoek maar even op... op het wereldwijde web.

 

Wanneer gaan mensen de oude verhalen in hun hart toelaten? Wanneer worden ze opmerkzaam? Als laatste dan... in Mattheüs (19: 16-24) staat dat er een jongeling tot Jezus komt die goed wil doen om het eeuwige leven te verdienen. Jezus stelt dat enkel God goed is, maar als de jongeling goed gedrag in het leven bedoelt dan dient hij de geboden te onderhouden: niet doden, geen overspel plegen, niet stelen, niet vals getuigen, vader en moeder eren, en de naaste liefhebben als zichzelf. De jongeman repliceert dat hij dit allemaal al van jongs af aan gedaan heeft. Jezus vervolgt met dat als hij volmaakt wil zijn, hij alles dient te verkopen wat hij heeft en het dient uit te delen aan de armen, dan zal hij een schat in de Hemel hebben. Jezus nodigt de jongeling uit om Hem concreet te volgen. Bedroefd gaat de jongeman weg, want hij bezit vele goederen. 

Tot de aanwezige leerlingen zegt Jezus: "Let op, ik zeg u voor een rijke is het moeilijker het Koninkrijk van de Hemel binnen te gaan. Een kameel gaat eenvoudiger door het oog van een naald dan dat een rijke de Hemel binnengaat."

 

Ach, met zijn Lijden heeft Jezus korte tijd later zelf de Hemelpoort voor iedereen geopend, maar... zielen gaan regelmatig terug naar de Aarde. Zéker als er nog het nodige te oefenen valt, en of de Ziel van een huidige rijke dan opnieuw het gemak van de rijkdom geniet!?