CATHARINA VAN ALEXANDRIË
Thea-Warrior
Zes statige Heiligen vervolmaken de schildering in de oostelijke concha van de Abdij van Rolduc. Van links naar rechts: Sint-Catharina, Sint-Petrus, Sint-Ioseph, Sint-Augustinus, Sint-Thomas en Sint-Ioannes Chrysostomos. Welke inspiratie hebben zij ons-mensen te bieden? Laat ik met degene het meest rechts van Jezus - aan de noordkant - beginnen.
Catharina van Alexandrië is de grote martelares van het christendom, vandaar dat ze meestal afgebeeld wordt met een palm- of zegetak. Volgens het wereldwijde web is ze op 25 november 307 gestorven. Haar naam is afgeleid van het Griekse katharos dat 'rein' of 'zuiver' betekent. Overleveringen melden dat ze de dochter is van Costus, de gouverneur van Alexandrië. Catharina is zo intelligent dat ze op haar vijftiende alle werken van Plato uit haar hoofd kent. Met hart en ziel is ze Jezus toegewijd, en ze belooft Hem haar maagdelijkheid.
Prompt na deze belofte wordt Keizer Maxentius (278-312) verliefd op haar. Catharina weigert, ze wil niet de tweede dame aan zijn hof worden. Maxentius dreigt met gruwelijke folteringen in de hoop dat ze haar geloof afzweert. Als zijn opzet mislukt, stuurt hij veertig heidense filosofen op haar af, maar in de discussie met Catharina worden ze alle veertig bekeerd tot het christendom. Vervolgens probeert Maxentius haar te verpletteren met een rad met scherpe ijzeren punten, maar het rad breekt in plaats van Catharina... want het rad wordt door de bliksem getroffen. Vervolgens poogt Maxentius haar in een vuur te laten verbranden, maar de wind waait het vuur uiteen en in plaats van Catharina verbranden haar beulen. Uiteindelijk lukt het hem Catharina met een zwaard te onthoofden, maar uit haar halswond stroomt melk die de hele stad van de pest bevrijdt. De legenden verhalen dat Engelen haar lichaam naar de Sinaïberg dragen, waar rond het jaar 800 haar lichaam - in goede staat - door pelgrims wordt ontdekt. Naast deze berg wordt later het beroemde Katharinaklooster gebouwd.
Feitelijk zijn er te weinig betrouwbare historische bronnen om de feiten uit het leven van Catharina te staven. Op het wereldwijde web staat dat ze daarom in 1969 is geschrapt op de heiligenkalender. Tot mijn vreugde is ze in 2001 weer in de Martyrologium Romanum opgenomen, immers ze moet wel iets speciaals hebben gehad dat ze zoveel vereerders heeft gekend en kent. Het is niet zo dat er op een bepaalde dag in het jaar in een specifieke mis aandacht aan haar wordt besteed, maar toch prettig dat 'de kerk' op het eerdere besluit is teruggekomen, ook al is het besluit uit de jaren zestig perfect, want in die tijd ligt de nadruk enorm op wetenschappelijk aangetoonde historische betrouwbaarheid.
In mijn optiek is Catharina een jonge vrouw die in het leven voor zichzelf een andere rol dan die van moeder heeft verkozen. Gezien mislukte keizerlijke dreigementen, de veertig bekeerde filosofen, de vernietigende bliksem en heersende wind, gezien de Goddelijke genezingskracht die aan haar wordt toebedeeld, en dat - volgens de verhalen - zo'n 500 jaar na haar dood haar lichaam nog in goede staat blijkt te verkeren, lijkt het me dat God het helemaal met Catharina's besluit eens is geweest.
Aan de zuidkant van de oostelijke concha, uiterst links van Jezus, staat Ioannes Chrysostomos afgebeeld. Dat is me wat; ik weet helemaal niks van deze man, en nu is hij daar pontificaal aanwezig in de oostelijke concha van Rolduc. Zal ik hem maar overslaan?
Lastig, lastig, lastig, nou ja, ik merk dat ik verteller wil zijn en wie wil horen die hore. Maakt het uit wat ik vertel? Waarover ik vertel? Kan ik sommige dingen wel vertellen?
Het lijkt me geen goed idee antwoorden te gaan zoeken op deze vragen. Antwoorden zoeken kost namelijk energie en die kan ik beter gebruiken om te vertellen, te verwoorden. Maar ik hoef het Oude en Nieuwe Testament toch niet over te schrijven? Mensen kunnen die boeken toch zelf lezen!
Bronnen
- Catharina van Alexandrië. Op 11 september 2020 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Catharina_van_Alexandrië
- Martyrologium Romanum. Op 12 september 2020 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Martyrologium_Romanum
---> 96 DE OOSTELIJKE CONCHA - DEEL 7 - Sint-Jan Guldenmond