92 DE OOSTELIJKE CONCHA - DEEL 3

DE VIER EVANGELISTEN

Thea-Warrior

 

Het getal Vier wordt beschouwd als een heilig getal dat belangrijke boodschappen van God kan brengen. Kenmerken van Vier zijn organisatie, geduld, loyaliteit en vertrouwen. Ernst, orde en vastberadenheid horen er ook bij. Verder stabiliteit, betrouwbaarheid en vrede, naast praktisch-zijn en eenvoud.

In het sjamanisme heb ik de Vier leren kennen als de Krachten van de Windrichtingen (Oost, Zuid, West en Noord), van de Seizoenen (Lente, Zomer, Herfst en Winter) en van de Elementen (lucht, vuur, water en aarde).

Aan de Vier zijn kleuren verbonden: okergeel in het oosten, rood in het zuiden, zwart in het westen en wit in het noorden. Soms worden wat andere kleuren gebruikt, maar deze indeling lijkt de meest-voorkomende.

 

Eerst heeft het me verbaasd om in andere culturen zo vaak dezelfde ideeën en principes tegen te komen, nu minder; ik denk steeds minder in termen van of-of, steeds vaker in termen van en-en. De allegorische afbeeldingen Adelaar, Leeuw, Engel (of Mens) en Rund, die in het Christendom aan de Vier Evangelisten zijn verbonden, zijn binnen de sjamanistische traditie aan het Zonnewiel, specifiek de Vier Windrichtingen, verbonden. Gewoonlijk wordt de Engel of Mens daarbij vervangen door Beer. De idee daarachter is de gelijke structuur van de botten ofwel het geraamte; Beer kan ook rechtop staan.

Vanuit de kracht- of totemdierenvisie kan een mens in het leven door meerdere krachtdieren vergezeld zijn. Het dier zelfs worden, dat wil zeggen in het handelen over de kwaliteiten van dit specifieke dier beschikken.

Een wezen met vier aangezichten, zoals het Vier-Dier-Wezen van profeet Ezechiël, is dan een wezen dat de krachten van de vier windrichtingen: Arend, Leeuw, Beer (Mens of Engel) en Rund (Os of Bizon) in zichzelf ontwikkeld heeft. 

 

In het Christendom wordt Sint-Johannes verbeeldt als Adelaar. In de sjamanistische traditie (Andrews, 1993) is Adelaar of Arend de kracht van het oosten, van de lucht, van het begin; de zonsopgang. De kwintessens van Arend is verlichting van de geest, heling en schepping, en hij werkt gedurende alle seizoenen, specifiek bij daglicht. Op zich leert Adelaar de mens hoe tegelijkertijd van de Aarde te zijn en er niet aan gebonden te zijn. Een mens met een Arend als totemdier is in staat meer beheersing te ontwikkelen in het omgaan met emoties, met paranormale verschijnselen en spiritualiteit. Als de leeropgave lukt, kan deze mens uitgroeien tot een waarachtige bemiddelaar.

Verhalen en mythen over Arend zijn heel verhelderend als het gaat om zijn kwaliteiten, maar er zijn er teveel om op te noemen. De God Zeus heeft meermalen de gedaante van een Adelaar aangenomen om bliksem en donder te dragen. In de Egyptische hiëroglyfen staat de Arend voor de klinker a en is hij het symbool van de ziel, geest en warmte van het leven. In de vroeg-christelijke mystiek symboliseert Arend wederopstanding. Als hemelvogel van de Pueblo-indianen vliegt Adelaar spiraalsgewijs zo hoog dat hij door een gat in de hemel verdwijnt en het huis van de zon bereikt. Ik kan nog wel even doorgaan, maar ik denk dat het zo wel genoeg is.

 

Sint-Marcus wordt afgebeeld als Leeuw. Andrews (1993) schrijft dat Leeuw het gehele jaar door werkt en dat de kwintessens van Leeuw de bevestiging vormt van het vrouwelijke en de macht van de vrouwelijke zon. Leeuw is de kracht van het zuiden, van het vuur, van de zon op zijn hoogst en van de grote werkzaamheid na de start van het begin van het werk in het oosten. Totemdier Leeuw biedt lessen inzake samenwerking in de gemeenschap en groepen. Hierbij staat de eigen rol centraal. Welke bijdrage lever je? Dien je meer te doen? Meer bescherming te bieden? 

Leeuw vraagt vertrouwen te stellen in vrouwelijke krachten als creativiteit, intuïtie en verbeeldingskracht, en raadt aan zo nodig te brullen als iemand je lijkt aan te vallen. Door de eeuwen heen is Leeuw geassocieerd met het metaal goud. Bij de Perzen verbeeldt hij hun zonnegod Mithras. Bij de Egyptenaren heerst hij over de jaarlijkse overstromingen van de Nijl. Vroege christenen hebben in hem de aardse tegenhanger van Arend gezien. De middeleeuwse alchemisten verbinden hem met de vaste toestand van zwavel. Algemeen gezien is Leeuw onafhankelijk, magisch en mysterieus.

 

Laat ik doorreizen naar het westen, naar Sint-Matheus die als Engel of Mens wordt afgebeeld... Beer in de Indiaanse traditie. Engelen worden gezien als goedaardige hemelse wezens, die de mensen beschermen en berichten van God overbrengen. In die zin functioneren ze als intermediair tussen God en de mensen; tussen Hemel en Aarde. Bij het westen hoort de kracht van water, van de ondergaande zon en van de evaluatie van de werkzaamheden die in het zuiden zijn uitgevoerd.

Beer hoort bij Maangodinnen en in de alchemie is Beer het symbool van de oorspronkelijke materie en van alle beginstadia. In het Heelal heeft Beer zijn eigen sterrenbeeld: Ursa Major - Grote Beer. De zeven heldere sterren van Grote Beer worden hierbij normaliter verbonden aan de Zeven Grote Lichtstralen van God.

De kwintessens van Beer is bewustwording van de krachten van het onbewuste. Deze krachten werken met name in de lente en zomer, want Beer lijkt een winterslaap te houden. Deze winterslaap is overigens wat fictief, immers in de betreffende periode doet Beer het kalm aan en leeft hij voornamelijk van de vetreserves in eigen lichaam, maar - en dat is toch wel bijzonder - Beer bezit mogelijkheden zijn ademhalingstempo te halveren en lichaamstemperatuur iets te laten dalen.

Aansluitend op deze info vertelt Andrews dat Beer ons kan leren de bronnen voor onze overleving in onszelf te vinden, in onze eigen energiereserve en essentie. Beer raadt ons aan 'het hol' van onze ziel, ons innerlijk heiligdom, te zoeken: doe aan zelfreflectie... waar zit jij er met je oordeel naast? Weet je bij jezelf de kern van de ervaren problematiek te vinden? Ben je te kritisch? Of te roze in je oordeel? Pas nadat je in jezelf afgedaald bent, kun je formuleren wat jij aan jezelf, aan eigen gedachten en gedrag kunt veranderen, en pas wanneer je met de nieuwe inzichten opnieuw de wereld ingaat, kun je jouw eigen groei - de zoetheid van het leven - proeven.

 

Nadat het werk in het westen is geëvalueerd, wordt het tijd voor rust. Een bijna bizarre idee dat een kwart van ons wakkere leven per dag gewijd zou mogen zijn aan lanterfanten, een beetje voor je uit staren en ietsje spelen. In 'onze' maatschappij dient elke handeling eigenlijk onmiddellijk iets op te leveren. Hoewel... misschien komen we al ietwat terug van de idee 'steeds meer resultaat en winst', misschien hoeven de bomen niet langer steeds hoger te groeien. Het noorden behoort toe aan de maan en de sterren! 

Bij het noorden hoort Rund, de allegorische voorstelling van Sint-Lucas. Bij het noorden hoort het element aarde, het volledig loslaten van alle handelingen, zoeken naar innerlijke rust en ontspanning... zodat diep-verborgen zaden kunnen openspringen; nieuwe ideeën omhoog kunnen komen.

Ted Andrews (1993) bespreekt logischerwijs Bizon of Buffel in plaats van Rund. De kwintessens van Bizon is overvloed, maar... enkel dankzij de juiste handelingen en juiste gebeden. De kracht van Bizon werkt in principe door het gehele jaar heen. Wat kunnen we allemaal nog leren om het Wereldse en Goddelijke op de juiste manier te verenigen?

Ter hoogte van zijn schouders heeft Bizon een enorme bochel op zijn rug. Deze bochel is illustratief voor opgeslagen krachten: er is overvloed beschikbaar, mits we weten hoe deze aan te boren. Inspanningen zijn noodzakelijk: inspanningen afgestemd op Boven, op de Hemel, het Goddelijke, op eigen hogere vermogens. 'Blijf bij alles geaard' luidt de waarschuwing van Bizon en 'Stroom mee met wat zich aandient'; het mag gemakkelijk zijn. Doe wat je moet doen en laat het geheel zijn natuurlijke loop nemen. Ga met een gerust hart de hele spiraal; je kunt forceren dat je eerder in het Midden terechtkomt, maar dan kom je op een tijdstip aan dat je er persoonlijk of voor het geheel niets wint. Vertrouw... de natuurlijke stroom brengt je op een gunstig tijdstip op je bestemming, en onderweg leer je ook nog eens van alles; plezier is prima.

Besef je dat Boven essentieel is voor Beneden? Ben je dankbaar voor alles wat jou ten deel valt? Voor alles wat anderen voor je doen? De snelste manier om de stroom te stoppen, is het verzuimen van waardering. Daar is het noorden voor... zoek welke waardering je in jezelf kunt ontdekken.

 

Heb je de Wolf horen huilen? Hoe is de Waarheid van de Schepper, van de Grote Geest, zuiver uit te drukken? Jezus-Christus heeft het gedaan... in zijn tijd lijkt hij door het establishment weinig gewaardeerd: hij heeft de dood op de koop toe genomen.