VORM EN INHOUD
Thea-Warrior
Als ik op 3 maart 2019 in Doornik van het Belfort, op weg naar de hoofdingang van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, over de Oude Aardewerkmarkt wandel, ben ik verrast door het standbeeld dat daar staat. Mijn echtgenoot vereeuwigt mij bij het beeld dat de lange naam 'De Heilige Lucas schildert de Madonna' draagt.
Op de achtergrond de muur van de bisschoppelijke tuin. Door de bomen heen schemert de ronde, rode bakstenen traptoren. Die toren bevindt zich in een binnenhoek van de gebouwen van het bisschoppelijk paleis. Linksachter mij pronkt de trapgevel van het paleispand dat net als de Kathedraal is opgebouwd uit grijze Doornikse kalksteen.
Het beeldhouwwerk is vormgegeven naar een schilderij van de in Doornik geboren meesterschilder Rogier van der Weyden.
Wat zit ik daar heerlijk van niks te weten; enkel nog te vermoeden! De betoverende 'sprookjeswereld' van de energielijnen en het raadselachtige roosvenster in de Kathedraal dient zich nog voor mij te ontsluiten. Op de sokkel van het standbeeld staat 'Roger de le Pasture dit van der Weyden'.
Vernederlandst betekent 'de la Pasture' inderdaad 'van het Grazen' of 'van der Weyden'. In 1399 is Rogier in Doornik geboren en in 1464 is hij in Brussel gestorven. Feitelijk is hij gestorven op de leeftijd, die ik daar, zittend op de sokkel, heb! Gelukkige ikke dat ik nog op Levendweb kan verhalen.
Terug thuis in maart 2019 bekijk ik op het wereldwijde web wel degelijk de afbeelding van het schilderij van Rogier: 'Mooi!' Als ik begin december 2020 op Levendweb verhaal over mijn spielerei op de Oude Aardewerkmarkt op die zondag in maart 2019 raas ik over het wereldwijde web: 'Schilders, ontwerpers, glazeniers, meesters, meesterwerken... wie is die Rogier van der Weyden?'
In december 2020 vat een tweede gedachte post: 'Kan het energielijnenpatroon van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in het schilderij van van der Weyden versleuteld zijn?'
Deze december-gedachte is gebaseerd op mijn ervaringen in 2019 in en met andere godshuizen; ik weet dat de lijnpatronen in schilderijen versleuteld kunnen zijn. Wat aftastend draai ik het schilderij in mijn PowerPointprogramma over de plattegrond met het energielijnenpatroon van de Kathedraal. Het levert niet meteen wat op, behalve dat ik er duizelig van wordt, maar vastberaden denk ik: 'Komt tijd, komt raad... dit ga ik tezijnertijd nader onderzoeken!'
Na tientallen keren tekenen zit het energielijnenpatroon van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal bijna in mijn hersenen gegraveerd, dus als ik op Eerste Pinksterdag - 23 mei 2021 - het schilderij bekijk en in de compositie naar opvallende lijnen zoek... en met behulp van het PowerPointprogramma de eerste energielijn trek... staat binnen 5 minuten het hele patroon op het schilderij. Het past! Beduusd kijk ik naar het beeldscherm. Even later staat het energielijnenpatroon er een tweede keer in. Nieuwe vragen en ideeën borrelen omhoog; ik heb gewerkt met het midden van de energielijnen: 'Heeft Rogier van der Weyden met de verschillende energielijnbreedtes gewerkt?'
Het zou kunnen, maar misschien ook niet. Misschien heeft hij zijn meesterschap aangetoond door het energielijnenpatroon twee keer in het schilderij te verwerken. Checken gaat niet, want ik bezit de breedtes van de energielijnen niet en de randen van een energielijn zijn ook moeilijker definitief te bepalen dan het midden en de looprichting.
Het resultaat op mijn beeldscherm vormt (in elk geval één keer) de bevestiging van een hypothese die ik reeds langer in mezelf meedraag: 'Voordat een schilder zich meester mag noemen, maakt hij een meesterwerkstuk. In de tijd dat energielijnen (in de hogere klasse) meer gemeengoed zijn, lijkt me de opdracht voor een meesterwerk zowel uit een inhoudelijke opdracht (het te schilderen onderwerp) als uit een vormopdracht (een specifieke compositie) te bestaan.'
Zeg maar dat Rogier van der Weyden de opdracht heeft aangenomen om een schilderij te schilderen waarvan het onderwerp 'Sint-Lucas schildert de Madonna' is en dat hij om zijn meesterschap (aan zijn meester of ingewijden) aan te tonen de schilderijcompositie in overeenstemming dient te brengen met een aangereikt lijnenpatroon. In dit specifieke geval komt het aan Rogier aangereikte lijnenpatroon overeen met het energielijnenpatroon van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal van Doornik.
Kan Rogier van der Weyden het energielijnenpatroon voordien gekend hebben? Het kan, maar ik denk dat ingewijden het patroon heel bewust enkel met de meest begaafde schilders hebben gedeeld. Dat ze 'het geheim' enkel aan die schilders hebben geschonken die daadwerkelijk aan de hoge verwachtingen daadwerkelijk hebben kunnen voldoen. En waarschijnlijk zijn ook enkel de meest teken- en schilderbegaafde personen ingewijd in het gegeven dat de onschuldige lijntjes op papier in werkelijkheid overeenkomen met het Energielijnenpatroon van de Krachtplek waarop het Godshuis is gebouwd.
Hogere kerkwaardigheidsbekleders als bisschoppen en kardinalen kunnen de èchte schildermeesters, na het behalen van hun meesterschap, vaker dit soort opdrachten geven. Wie zal het zeggen!? Mogelijk hebben de aspirant-schildermeesters geleerd het energielijnenpatroon in een kerk of kathedraal concreet waar te nemen, waardoor ze in staat zijn het bestaande patroon via getekende lijntjes op een papier of perkament vast te leggen. Mogelijk is het waarnemen en vastleggen van dit patroon een praktijktoets van het waarnemingsvermogen geweest! Wat een heerlijk idee...