OVER KETTERIJEN
Thea-Warrior
Tijdens de rondleiding op zondag 3 februari 2019 is er geen aandacht voor deze schitterende afbeelding van Maria met Jezus op die azuurblauwe knallende achtergrond. Staand voor de zon en op de maan lijkt Maria gedragen door de zevenkoppige draak.
Omdat ik de Abdijkerk binnenga met de intentie 'zoeken naar draken want die vertellen mogelijk iets over de aanwezige energielijnen' valt de enorme afbeelding me wel op. Als ik de zoeker instel, deins ik vrijwel onmiddellijk ietwat verwonderd, zelfs wat geschrokken, terug... want ineens kijkt kabouter Kunraad mij door het gewelf, via de onderste drakenkop, vrolijk aan. Als onze blikken elkaar treffen, trekt hij zijn hoofd schielijk terug.
Ik spring even vooruit naar de avond, naar de nacht van zondag op maandag. Terwijl ik doodmoe, maar met iets teveel energie halfwaak slaap, zie ik Leprechaun, Visman en Kunraad 'in vergadering' bij elkaar. Ik ben veel te moe om me bij hen te voegen. Ze denken dat ik slaap en praten, lachen en drinken. Ze zijn blij bij elkaar te zijn; elkaar - via mij - ontmoet te hebben.
Kunraad is in een ietwat opgewonden stemming: "Ik dacht, ik kijk even door het gewelf wat ze doet... en toen zag ze me. Even later zag ze de basementen die ze zocht. Volgens mij begrijpt ze het al..."
Terwijl ik wegzak in mijn slaap, denk ik: 'Die basementen vertellen over de energielijnen, daarom zitten ze in de kerk... morgen buiten rond de crypte de energielijnen inventariseren... ... de zeemeermin met twee staarten... een wordt twee... ... ... op het Kruispunt....'
Terug naar de afbeelding, directeur Corten vertelt dat Matthias Goebbels zich op het twaalfde hoofdstuk van het Boek der Openbaring heeft gebaseerd: Maria zegevierend over alle ketterijen en dwalingen.
Rondom Haar (de hoofdletter is van mij) een hofstoet van kerkleraren: de bestrijders van de monsters wier leer ze hebben verpletterd. Directeur Corten somt hun namen en die van hun tegenstanders op en alleen al omdat ik hun namen zo mooi vind, ga ik ze hier noemen.
- Aan de zuidkant Basilius en Athanasius, die het opnamen tegen Macedonius en Arius.
- Aan de westkant Cyrillus en Irenaeus , die het opnamen tegen Nestorius en de Gnosis.
- Aan de noordkant Cyprianus en Fulgentius, die het opnamen tegen de Manicheërs en Pelagius-volgelingen.
- Aan de oostkant Leo (paus Leo I) met de beroemde woorden 'Petrus per Leonem locutus est' en de fiere Maagd (de heerlijke figuur van de Kerk) met in haar hand een kruisbanier met de woorden 'De poorten der hel zullen haar niet overweldigen' terwijl zij Maria de zegekreet toeroept 'Verheug u, o Maria, alle ketterijen hebt gij gesmoord in geheel de wereld.'
Volgens directeur Corten kronkelt de draak der ketterij machteloos onder Maria's voeten.
Pagina's vol kunnen over deze kerkleraren en hun tegenstanders geschreven worden, ga ik niet doen. Beetje grappig dat de Kerk, dit mannenbolwerk, als fiere Maagd wordt voorgesteld. De totale afbeelding illustreert perfect de hoeveelheid rumoer, strijd en onenigheid uit de begineeuwen van het instituut Kerk. Een strijd die daarna ook nog is doorgegaan; wat een onmogelijke taak om een zuiver ware leer te formuleren en aan te hangen. Er lijkt me heel wat bidden tot en verzoeken om leiding van de Heerscharen voor nodig.
Overigens is het een compliment waard dat de Kerk vier inhoudelijk enigszins verschillende evangeliën heeft geaccepteerd. Daarin zit de onuitgesproken sturing dat het niet de bedoeling is teveel op woorden te knagen, maar dat doorzicht is gewenst: 'Wat is de bedoeling?'
En dan nog... één woord kan zoveel bevatten, dat er boeken vol over te vullen zijn. Op het wereldwijde web wordt gemeld dat in de Oudheid nog een diepere betekenis wordt toegekend aan het 'woord'. Neem het Griekse 'logos'. Logos betekent woord, uitspraak, leerstelling, overlevering, verantwoording, reden, verstand en aan het begin van het Evangelie van Johannes betekent het zelfs Christus.
Het Woord!? 'Het Woord van God' is het begin van de schepping. De band tussen taal en kosmos wordt in die tijd geïllustreerd door de koppeling van medeklinkers aan de dierenriemtekens en van klinkers aan planeten. Volgens het web is in de Middeleeuwen het respect voor woord en taal ook nog groter dan tegenwoordig: woorden zijn als het ware magisch.
Hoe is het dan vandaag de dag? Hoe dicht bij de eigen woorden en taal zijn de mensen nu? Mensen worden met zoveel woorden, kennis en beelden overvoerd dat het versuffend lijkt te werken. Zo velen schreeuwen om aandacht. Het is zoveel dat de meeste mensen er doof en blind van lijken te worden. Soms 'winnen' bepaalde onderwerpen het, zoals zwarte piet of racisme. Prompt een aanleiding om elkaar te lijf te gaan. Maar strijd is strijd! Aan de andere kant lijkt het alsof de mensheid er beter bij kan gaan liggen; dan zullen ze wel vermaakt worden. Aan de ene kant is het wereldwijde web handig, aan de andere kant waarom zelf nog moeite doen in de wereld? Alles lijkt er al te zijn... maar klopt dit wel?
Het speelt al langer; als ik in de jaren zestig van de twintigste eeuw een bibliotheek binnenga, besef ik reeds dat het onmogelijk is me alle kennis - die daar neergepend in de rekken staat - me eigen te maken.
De overdonderende hoeveelheid kennis heeft specialisten doen ontstaan. Als ik naar hen kijk en luister (de tweede golf van corona in Nederland is groeiende) dan lukt het nauwelijks gezamenlijk overeenstemming te bereiken over wat de gedragsadviezen zouden moeten zijn; er zijn zoveel beïnvloedende factoren en onzekerheden. Mijn hoogleraar Vollebergh (leer der interne organisatie van bedrijven) zei in deze ooit: "De kunst van het leven is te leven in onzekerheid."
De beroemde woorden, zoals directeur Corten ze kwalificeert, heb ik toch op het wereldwijde web opgezocht.
Een verhelderende anekdote: Paus Leo I probeert in 449 met een officieel rondschrijven geadresseerd aan Flavianus, Aartsbisschop van Constantinopel, het Concilie van Efeze te beïnvloeden. Leo is voorstander van de tweenaturenleer die behelst dat Jezus Christus zowel volledig goddelijke als volledig menselijk is en dat deze beide naturen ongescheiden en onvermengd zijn.
Het concilie wordt door tegenstanders van zijn standpunt georganiseerd en het tegengestelde standpunt wordt bruut gepropageerd: Leo's schrijven wordt derhalve niet voorgelezen. Daarom en vanwege de vrij gewelddadige omstandigheden rond het concilie bestempelt paus Leo I de bijeenkomst als een Roverssynode en weigert hij de besluiten ervan te erkennen. Als in 451 Leo's schrijven bij het Concilie van Chalcedon wel wordt voorgelezen, reageert de voltallige vergadering met de acclamatie 'Petrus heeft door Leo gesproken'.
Al die strijd... ik geloof in de juistheid van besluiten voor het betreffende moment, maar vraag me wel af hoe vaak het kind met het badwater is weggegooid. Wat Jezus Christus betreft, ook ik geloof in de twee naturen die volledig één zijn. O, en al luistert er niemand, misschien is dat zelfs wel prettig, en al is alles wat ik schrijf misschien wel 'stro' (zoals Thomas van Aquino na zijn mystieke ervaring op 6 december 1273 over zijn eigen schrijfsels heeft gedacht), ik ga gewoon door met vertellen, want vertellen is mijn ding en ook stro heeft waarde.
Bronnen
- Corten, R., Ruyten, A.H.M. (1902). Rolduc in Woord en Beeld - Geschiedenis der Abdij en der Onderwijsinrichting. Kerkrade: Erven N. Alberts.
- Openbaring 12. Op 4 oktober 2020 van https://www.statenvertaling.net/bijbel/open/12.html
- Petrus per Leonum locutus est. Op 4 oktober 2020 van https://de.wikipedia.org/wiki/Tomus_ad_Flavianum
- Roverssynode. op 4 oktober 2020 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Concilie_van_Efeze_(449)
- Tweenaturenleer. Op 4 oktober 2020 van https://nl.wikipedia.org/wiki/Tweenaturenleer
---> 103 OP DE ZEVENKOPPIGE DRAAK - DEEL 2 - Het Kwaad, Draken en de Schepping